Zerdüşt (Avesta dilinde: Zarathustra, Farsça: Zartoşt)

Diğer bir adı da Mazdaizm olarak geçer.

Zerdüşt genellikle tarihi bir figür olarak kabul edilmekle birlikte yaşadığı dönem hakkında genel bir ortak kabul yoktur. Bazı bilginler yaklaşık olarak MÖ 1200 yıllarında yaşadığını tahmin etmekteyken diğerleri onu MÖ 18. yüzyıl ile 6. yüzyıl arasındaki bir tarihe yerleştirmektedirler.Mezopotamyanın doğu yakasında kalan bazı grup ve kabilelerin resmi dini olduğu iddia edilir.

Etimoloji

Zerdüşt kelimesi, muhtemelen Avesta dilindeki yaşlı anlamına gelen zareta ile, deve anlamına gelen ustra kelimelerinden türetilmiştir. Anlamı "yaşlı develere sahip olan kişi"dir. Aynı zamanda ismin ilk bölümünün Avesta dilinde sarı anlamına gelen "Zaray" dan gelme olasılığı da bulunmaktadır bu durumda "sarı develere sahip olan" anlamına gelmektedir.

Hayatı

Zerdüşt'ün hayatı hakkında bildiklerimiz Avesta, Gatalar, Yunan metinleri, sözlü tarih ve arkeolojik kanıtlardan gelmektedir.

Avesta'nın Zerdüşt'ün hayatını tasvir eden onüçüncü bölümü Spena Nask yüzyıllar içinde bozulmuştur. Denkard'ın (9.yüzyıl) ve Şehname'deki biyografileri artık elimizde olmayan ilk metinlere dayanır.

Zerdüşt'ün Antik Pers topraklarının kuzeybatıdaki kürt bölgesinde yaşadığı söylenebilir. Kürt olan Zerdüşt'ün karısı Hvōvi'den Freni, Pourucista ve Triti adında üç kızı ile Isat Vastar, Uruvat-Nara ve Hvare Ciθra adında üç oğlu olmuştu. Annesinin adı Dughdova; babasının adı Pourushaspa Spitāma idi. Kendisinin 30 yaşında Ahura Mazda tarafından aydınlatıldığına inanılır. Kendisine ilk inananlar eşi ve çocukları ile Maidhyoimangha adındaki kuzeniydi.

Antik Yunanlı yazarlar Zerdüşt'ün çocukluğu ve keşişane yaşantısı hakkınca bazı ipuçları verirler. Sözlü geleneğe göre Zerdüşt doğumunda gülmüş ve yabani hayatta yaşamıştı. Öğretilerini yaymakta güçlüklerle karşılaşmış, annesinin yaşadığı şehirde tepkilerle karşılaşmıştı.

Gatalardaki Zerdüşt ile sonraki Avesta'nın Zerdüştü arasında bazı farklılıklar vardır. Son dönem Avesta'da o, kötücül ölümlülerle güreşirken resmedilir ve Ahriman tarafından inancını terketmesi için iğva edilir. Sinoptik İncillerdeki Mesih'in iğva edilmesi hikâyesi bu hikâyeye çok benzer.yaşadıgı tum cagların icinde ise zerdüş dönemin peygamberi olarak tanınmalı tek tanrılı din anlayışini benimseyen ilk topluluk yaratmiştir dört hak kkitapta gecen kuraların ,ölüm.cenet.cehenem.sılat köprusu .vs.kulanan ilk dindir.yazı dilfarscadır